Τα οφέλη της μουσικής για τα παιδιά

Η μουσική είναι κομμάτι του πολιτισμού μας, καθώς υπάρχει παντού γύρω μας. Μας ηρεμεί και μας χαλαρώνει, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων μας και μέσο αλληλεπίδρασης με τους άλλους. Δεν είναι τυχαίο πως ήδη από την αρχαιότητα είχε σπουδαία θέση, με τον Πλάτωνα να την θεωρεί βασικό στοιχείο της εκπαίδευσης που πρέπει να λάβουν οι νέοι στην ιδανική Πολιτεία. Ο ίδιος στους Νόμους τη χαρακτηρίζει ως θεϊκή τέχνη ενώ στην Πολιτεία τονίζει την ηθική αξία της μουσικής.

Η μουσική στη σύγχρονη εποχή

Στη σύγχρονη εποχή, η μουσική είναι παρούσα καθόλη τη διάρκεια της ανάπτυξης του παιδιού. Ήδη από την εμβρυϊκή ηλικία, το παιδί έρχεται σε επαφή με τους πρώτους ήχους, όταν ακούει τους χτύπους της καρδιάς και τη φωνή της μητέρας του και τους ήχους που παράγει το σώμα της. Από αυτό το γεγονός εξηγείται η εξοικείωση και η ιδιαίτερη αγάπη που τρέφει ο άνθρωπος για τη μουσική. Πολύ σημαντική είναι η θετική επίδραση που έχει η κλασική μουσική στο παιδί, χωρίς όμως να αποκλείονται και ενδεχομενες θετικές επιδράσεις και από τα άλλα είδη μουσικής.

Άλλωστε, η επαφή με τη μουσική μέσα από διάφορα μουσικά ερεθίσματα, ήδη από πολύ μικρή ηλικία, παίζει καθοριστικό ρόλο στην καλή ακαδημαϊκή πορεία του παιδιού, αφού, όπως έχουμε αναφέρει, επιδρά θετικά στην ανάπτυξη του. Καλλιεργούνται και λειτουργούν ταυτόχρονα πολλές ικανότητες του παιδιού. Όπως είναι η όραση, η ακοή, ο συγχρονισμός, η αναγνωστική ικανότητα και η αποστήθιση, η πειθαρχία, η κριτική σκέψη, η φαντασία και η δημιουργικότητα. Το παιδί μαθαίνει να υπακούει σε κανόνες, να πειθαρχεί και να έρχεται αντιμέτωπο με τις δυνάμεις του.

Αναλυτικότερα, η μουσική διεγείρει τον εγκέφαλο και ειδικότερα τις περιοχές που σχετίζονται με τη μάθηση, τα μαθηματικά και τη συναισθηματική νοημοσύνη, επιφέροντας σ´ αυτές σημαντικές επιδράσεις. Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος ενός μουσικού παρουσιάζει διαφορές σε σχέση με τον εγκέφαλο ενός ανθρώπου που δεν ασχολείται με τη μουσική. Μέσα από τη μουσική καλλιεργούνται γλωσσικές και μαθηματικές ικανότητες του παιδιού. Καθώς το παιδί έρχεται σε επαφή με τη σημειολογία της μουσικής, την ανάγνωση του «αλφαβήτου» της και την γραφή των συμβόλων της, το ρυθμό, τους χρόνους, τις παύσεις και διαφορά μουσικά μοτίβα.

Επίσης, η μουσική βοηθάει στη μνήμη, αφού το παιδί προκειμένου να μάθει ένα τραγούδι ή να παίζει μια μελωδία σε κάποιο όργανο, πρέπει να εστιάσει την προσοχή του σε αυτό και να εξασκήσει τη μνήμη του, προκειμένου να πετύχει τον συγκεκριμένο στόχο που έχει θέσει.

Δημιουργικότητα και φαντασία μέσα από τη μουσική

Όπως αναφέραμε και παραπάνω η ενασχόληση με τη μουσική καλλιεργεί τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, γιατί το παιδί απελευθερώνεται και ξεφεύγει από την νοοτροπία του παίζω σωστά ή λάθος. Δίνεται δηλαδή στο παιδί η δυνατότητα να αναγνωρίσει, να κατανοήσει και να εκφράσει τα συναισθήματά του, να εκτονωθεί, να αποβάλει το άγχος και να διαχειριστεί τον θυμό ή τον πόνο. Μέσα από την μουσική, το παιδί χαλαρώνει, βελτιώνεται η διάθεση του και αυτό βοηθάει στην αντιμετώπιση διαταραχών ύπνου. Με λίγα λόγια, είναι καταλυτική στην ανάπτυξη ισορροπημένης ψυχικής υγείας.

Τέλος, ειδικότερα στα πολύ μικρά παιδιά ή στα παιδιά που εμφανίζουν κάποια μορφή αναπηρίας ή ιδιαιτερότητας, η πραγματοποίηση διαφόρων μουσικοκινητικών δραστηριοτήτων βοηθάει στην καλλιέργεια της λεπτης κινητικότητας του παιδιού. Τέτοιες μουσικοκινητικες δραστηριότητες μπορεί να είναι οργανωμένες από πριν ή να στηρίζονται στον αυτοσχεδιασμο, ανάλογα με τη δυναμική που παρουσιάζει η ομαδα. Επίσης, μπορεί να στηρίζονται στο ρυθμό ή στην εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου. Ολες αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν το παιδί να αντιληφθεί την έννοια του χώρου και του χρόνου, να γνωρισει και να ελέγξει το σωμα του, να μάθει να συνεργάζεται και να λειτουργεί ομαδικά και επιπλεον να αποκτήσει ισορροπία ψυχική και συναισθηματική.

Η μουσική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας.

Ξεκινήστε τη μέρα σας με μουσική και όσοι είστε γονείς βάλτε τη μουσική στη ζωή των παιδιών σας. Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να τραγουδήσουν, να χορέψουν να μάθουν ένα μουσικό όργανο, δεν ξέρετε ποτέ πως μπορεί να εξελιχθεί…

Μαριλένα Γιαννάκου, Μουσικός